معرفي نشريه
علمی
لطفاً قبل از ارسال مقاله، بخش راهنمای نویسندگان را ببینید و مقاله را بر اساس شیوه این نشریه تنظیم فرمایید.
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - نقدِ یک طبع¬آزمایی شاعرانه (التزام شتر حجره)
محمدهادی خالق زادهشماره 3 , دوره 14 , پاییز 1402التزام یکی از شگردهای ادبی است که به اعتقاد منتقدان هم می¬تواند زیبایی بیافریند و هم باعث تفنّن و تصنّع افراطی گردد. التزام مورد نظر در این پژوهش تکرار یک یا دو کلمه در هر بیت یا مصراع است که شاعر از آغاز تا پایان غزل، قصیده یا قطعه، خود را ملزم به ذکر آن کند. محقّقین پ چکیده کاملالتزام یکی از شگردهای ادبی است که به اعتقاد منتقدان هم می¬تواند زیبایی بیافریند و هم باعث تفنّن و تصنّع افراطی گردد. التزام مورد نظر در این پژوهش تکرار یک یا دو کلمه در هر بیت یا مصراع است که شاعر از آغاز تا پایان غزل، قصیده یا قطعه، خود را ملزم به ذکر آن کند. محقّقین پیشین نوشته¬اند "شتر حجره"، نام قصیده¬ای از کاتبی ترشیزی که در هر بیت دو کلمۀ مستبعد "حجره" و "شتر" را التزام کرده است و بسیاری از شعرا او را تقلید و تتبع نموده¬اند، امّا واقعیت آن است که پیش از کاتبی نیز این نوع طبع¬آزمایی شاعرانه، با دو واژۀ ناسازگار با یکدیگر مانند "شتر" و "حجره" سابقه داشته و شعرای بسیاری تا عهد قاجار و پهلوی ذوق خود را تحت شکنجۀ التزام-های دشواری مانند این قرار داده¬اند. در پژوهش حاضر که به صورت کتابخانه¬ای انجام شده، این پژوهشگر با این پرسش روبرو شد که در این التزام¬های دشوار کدامین شعرا تتبّع کرده¬اند و چه کلمات دیگری تا عهد قاجار و پهلوی به آن افزوده شده است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - واکاوی ریشه‌های انسان‌شناسانه نقد بوم‌گرا
مهدی خسروی مریم محمودی پریسا داوریشماره 3 , دوره 14 , پاییز 1402در پی ظهور مدرنیسم و آسیب‌های جدی قرن بیست و بیست و یکم به طبیعت به‌عنوان زیست‌بوم انسان‌ها و خطر نابودی آن، پژوهش‌گران حوزه ادبیات نقد بوم‌گرا را به¬عنوان دانشی نو معرفی کردند. رویکردی که به ارتباط ادبیات و هنر و طبیعت و تأثیر متقابل آن‌ها می‌پردازد تا شاید با تمرکز بر چکیده کاملدر پی ظهور مدرنیسم و آسیب‌های جدی قرن بیست و بیست و یکم به طبیعت به‌عنوان زیست‌بوم انسان‌ها و خطر نابودی آن، پژوهش‌گران حوزه ادبیات نقد بوم‌گرا را به¬عنوان دانشی نو معرفی کردند. رویکردی که به ارتباط ادبیات و هنر و طبیعت و تأثیر متقابل آن‌ها می‌پردازد تا شاید با تمرکز بر این موضوع ملاحظاتی در خصوص حفظ و حراست از زیستگاه از سوی جامعه انسانی در نظر گرفته شود. هرچند کنش و رفتار انسان با دگرگونی نظام ساختار اجتماعی و تحت تأثیر فلسفه نگاه به زندگی تغییر می‌کند اما آنچه سبب رابطه رفاقتی یا رقابتی با طبیعت، یگانه شدن یا تفوق بر آن می‌شود، ریشه‌هایی در روان انسان دارد که پیشینی و بسیار بنیانی‌تر از روساخت‌هاست. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، سعی بر آن بوده که ریشه آسیب به طبیعت که سبب شکل گرفتن نقد بوم‌گرا شده مورد بررسی قرار گیرد. مؤلفه‌هایی چون ترس از طبیعت، جاندارپنداری طبیعت، وجود و حضور نظام مادر تبار و بالاخره مدرنیته که هرکدام در برهه خاص زمانی حد و حدود و چرایی و چگونگی رابطه و رفتار را تعیین کرده‌اند و البته نقش و مناسبات قدرت در این تأثیر و تاثر نیز قابل توجه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تحلیل سبک¬شناختی عناصر کهن¬الگویی فرآیند فردیّت یونگ در داستان¬های عامیانه
معصومه خلیل نوعلی آباد حمیدرضا فرضی رستم امانیشماره 3 , دوره 14 , پاییز 1402از رويكردهای ارتباطی میان ادبیات و روانشناسی، نقد کهن¬الگویی آثار ادبی است که با بررسی¬ها مي¬توان به لايه¬های معنايی نهفته در محتوای آثار راه يافت. از آثار ادبی، داستان¬های عامیانه با توجه به دارا بودن بن¬مایه¬های اساطیری و محتوای اخلاقی تعلیمی، اهمیّت بسزایی در آشکار س چکیده کاملاز رويكردهای ارتباطی میان ادبیات و روانشناسی، نقد کهن¬الگویی آثار ادبی است که با بررسی¬ها مي¬توان به لايه¬های معنايی نهفته در محتوای آثار راه يافت. از آثار ادبی، داستان¬های عامیانه با توجه به دارا بودن بن¬مایه¬های اساطیری و محتوای اخلاقی تعلیمی، اهمیّت بسزایی در آشکار ساختن محتویات ناخودآگاه دارند در این مقاله، با هدف بررسی سبک¬شناسی عناصرکهن¬الگویی و تأثیر آن در فرآیند فردیّت، بیست داستان عامیانه از مجموعه «فرهنگ افسانه¬های مردم ایران»درویشیان و خندان مهآبادی در تکرارهای سبکی عناصر مختلف کهن¬الگویی، انواع کهن¬الگو و چگونگی فرآیند فردیّت به صورت توصیفی تحلیلی بررسی شده است. کهن‌الگوی بنیادی داستان¬ها، کهن¬الگوی سایه می¬باشد. در فرآیند فردیّت، شخصیت¬ها در مقابله با سایه به کمک دیگر کهن¬الگوها که مهمترین آن پیر خرد می¬باشد به کمال فردیّت می¬رسند و در مواردی که کهن¬الگوی یاریگر ندارند و سازگاری کهن¬الگوها متعادل نیست، قهرمان شکست خورده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - دلایل ساده شدن نثر فارسی در عصر ناصری و مشروطه
قهرمان شیریشماره 3 , دوره 14 , پاییز 1402توصیه حکومتی‌ها در همه دوره‌ها معمولاً به ساده‌نویسی است؛ اما در نیمه دوم از دوره قاجاریه از آن‌جایی که هم خود شاهان نویسنده بودند و هم دخالت مستقیم در مکاتبات داشتند، در عمل به الگوی ساده‌نویسی تبدیل شدند. رواج فنّ روزنامه‌نگاری و تلگراف و خاطره و خطابه و سفرنامه و رسا چکیده کاملتوصیه حکومتی‌ها در همه دوره‌ها معمولاً به ساده‌نویسی است؛ اما در نیمه دوم از دوره قاجاریه از آن‌جایی که هم خود شاهان نویسنده بودند و هم دخالت مستقیم در مکاتبات داشتند، در عمل به الگوی ساده‌نویسی تبدیل شدند. رواج فنّ روزنامه‌نگاری و تلگراف و خاطره و خطابه و سفرنامه و رسالات انتقادی و گسترش ترجمه و داستان‌نویسی، از پدیده‌های مهمی بودند که ساده‌نویسی را در نیمه دوم قاجاریه به یک الگوی همگانی تبدیل کردند. هم‌مشربی و همراهی شمار زیادی از روشنفکران و تحصیل‌کردگان و عالمان دینی و گروه‌هایی از بازاریان و توده‌های شهری در میدان مبارزه سیاسی و فرهنگی و قلمی، موجب نزدیک شدن افکار و زبان و بیان این گروه‌ها به یکدیگر و شکل‌گیری زبان و بیانی ساده و شفاف و تحلیلی و مستدل و عاری از جنبه‌های ادبی و پیچیده نثر گذشته گردید. بی‌گمان ارتباط با اروپا و گسترش جهان‌نگری و دگرگون شدن حساسیت‌های فکری و تأثیرپذیری از کتاب‌ها و روزنامه‌های آن‌ها و تن دادن به ایجاد تغییر در همه پدیده‌ها و سرایت آن تغییر در ادبیات و نگارش از عامل‌های تأثیرگذار بر سادگی نثر و شعر در این دوره می‌تواند باشد. در سویه دیگر نیز مجموعه‌ای از عوامل داخلی در این سادگی دخالت داشت که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: مواجه بودن با مخاطبان بی‌سواد و کم‌سواد و توسعه علوم مختلف و شتاب‌گیری تحولات سیاسی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی در اشعار فارسی شهریار
حسن علیزاده رامین صادقی نژاد مریم محمد زادهشماره 3 , دوره 14 , پاییز 1402در دورۀ مشروطیّت، شاهد هجوم انبوه واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی به زبان و ادب فارسی می¬باشیم که در شعر شاعران دورۀ اوّل مشروطه، همانند ادیب الممالک فراهانی و حسن وحید دستگردی، بسیار فراوان¬تر از دیگر شاعران است. با گذار از دورۀ بیداری و رسیدن به دورۀ پهلوی اوّل و دوم، این چکیده کاملدر دورۀ مشروطیّت، شاهد هجوم انبوه واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی به زبان و ادب فارسی می¬باشیم که در شعر شاعران دورۀ اوّل مشروطه، همانند ادیب الممالک فراهانی و حسن وحید دستگردی، بسیار فراوان¬تر از دیگر شاعران است. با گذار از دورۀ بیداری و رسیدن به دورۀ پهلوی اوّل و دوم، این واژه‌ها و اصطلاحات؛ دست¬خوش تغییرات زبانی می¬شوند. پرسش اصلی این نوشته که به شیوۀ اسنادی و به روش کتاب¬خانه¬ای درصدد پاسخ آن برآمده-ایم آن است که واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی در شعر شهریار، چه تغییراتی یافته است؟ نتیجۀ این بررسی نشان می¬دهد، بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی از همان آغاز ورود به زبان و فرهنگ فارسی، تثبیت و مورد پذیرش و استفاده واقع شده، بعضی کم¬رنگ و به حاشیه رانده شده، برخی محو و از دایرۀ استعمال خارج گشته و بعضی با تغییرات آوایی مواجه شده و برخی به ضرورت وزن شعری دچار ترخیم و برخی برای رشته¬های خاصّی تخصیص یافته، در موارد اندکی برخی از واژه‌ها به دو زبان فارسی و فرانسوی با یک صورت نوشتاری و معنایی به کار رفته¬اند، بعضی واژه¬ها و اصطلاحات از حوزۀ محدود خارج شده و توسّع معنایی یافته و برخی از واژه‌ها و اصطلاحات نیز معادل فارسی تراش¬خورده، خوش¬آواتر و قابل فهم¬تری در شعر شهریار یافته¬اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - مقایسه چهره رستم در «رستم‌نامه» و «شاهنامه» بر اساس نظریه ترامتنیت ژنت
رحمن مکوندیشماره 3 , دوره 14 , پاییز 1402ژرار ژنت پیوندهای موجود میان متون ادبی را زیر واژه کلی ترامتنیت قرار می‌دهد. یکی از این پیوندها پیوند بیش متنی است. در پیوند بیش متنی، متن دوم برگرفته از متن نخست است تا آنجا که اگر متن نخست نباشد متن دوم نیز شکل نمی‌گیرد. پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که پیوند میا چکیده کاملژرار ژنت پیوندهای موجود میان متون ادبی را زیر واژه کلی ترامتنیت قرار می‌دهد. یکی از این پیوندها پیوند بیش متنی است. در پیوند بیش متنی، متن دوم برگرفته از متن نخست است تا آنجا که اگر متن نخست نباشد متن دوم نیز شکل نمی‌گیرد. پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که پیوند میان «رستم‌نامه» و شاهنامه پیوندی بیش متنی است. با این همه به نوشته ژنت، حتی هنگامی‌که پیوند دو اثر بیش متنی است، خالق اثر دوم دست به ایجاد بسط، تعمیم و دگرگونی در اثر نخست می‌زند. نتایج پژوهش حاضر که پژوهشی توصیفی- تحلیلی است، نشان می‌دهد که بهار در «رستم‌نامه» دست به این دگرگونی زده است و از تقلید محض خودداری کرده است. در نتیجه، رستم‌نامه بهار اثری اصیل است که در آن دغدغه‌های سیاسی و فرهنگی زمانه شاعر بازتاب یافته‌اند. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی در اشعار فارسی شهریار
حسن علیزاده رامین صادقی نژاد مریم محمد زادهشماره 3 , دوره 14 , پاییز 1402در دورۀ مشروطیّت، شاهد هجوم انبوه واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی به زبان و ادب فارسی می¬باشیم که در شعر شاعران دورۀ اوّل مشروطه، همانند ادیب الممالک فراهانی و حسن وحید دستگردی، بسیار فراوان¬تر از دیگر شاعران است. با گذار از دورۀ بیداری و رسیدن به دورۀ پهلوی اوّل و دوم، این چکیده کاملدر دورۀ مشروطیّت، شاهد هجوم انبوه واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی به زبان و ادب فارسی می¬باشیم که در شعر شاعران دورۀ اوّل مشروطه، همانند ادیب الممالک فراهانی و حسن وحید دستگردی، بسیار فراوان¬تر از دیگر شاعران است. با گذار از دورۀ بیداری و رسیدن به دورۀ پهلوی اوّل و دوم، این واژه‌ها و اصطلاحات؛ دست¬خوش تغییرات زبانی می¬شوند. پرسش اصلی این نوشته که به شیوۀ اسنادی و به روش کتاب¬خانه¬ای درصدد پاسخ آن برآمده-ایم آن است که واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی در شعر شهریار، چه تغییراتی یافته است؟ نتیجۀ این بررسی نشان می¬دهد، بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی از همان آغاز ورود به زبان و فرهنگ فارسی، تثبیت و مورد پذیرش و استفاده واقع شده، بعضی کم¬رنگ و به حاشیه رانده شده، برخی محو و از دایرۀ استعمال خارج گشته و بعضی با تغییرات آوایی مواجه شده و برخی به ضرورت وزن شعری دچار ترخیم و برخی برای رشته¬های خاصّی تخصیص یافته، در موارد اندکی برخی از واژه‌ها به دو زبان فارسی و فرانسوی با یک صورت نوشتاری و معنایی به کار رفته¬اند، بعضی واژه¬ها و اصطلاحات از حوزۀ محدود خارج شده و توسّع معنایی یافته و برخی از واژه‌ها و اصطلاحات نیز معادل فارسی تراش¬خورده، خوش¬آواتر و قابل فهم¬تری در شعر شهریار یافته¬اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - سبک فرهنگ عامیانه در رمان‌های سیمین دانشور بر اساس نظریه سی.اس.برن
علی آسمند معصومه محمدنژادشماره 2 , دوره 13 , تابستان 1401نویسندگان رمان با جلوه‌های مختلف سبک‌عامیانه به نوشته‌های خود رنگ ملی بخشیده و فرهنگ و سنت های جامعه را از گزند فراموشی حفظ و به آیندگان منتقل کرده‌اند. از بین نویسندگان سیمین دانشور با توجه خاص به سبک عامیانه و فولکلوریک بسیاری از ضرب المثل ها، اصطلاحات عامیانه، آداب و چکیده کاملنویسندگان رمان با جلوه‌های مختلف سبک‌عامیانه به نوشته‌های خود رنگ ملی بخشیده و فرهنگ و سنت های جامعه را از گزند فراموشی حفظ و به آیندگان منتقل کرده‌اند. از بین نویسندگان سیمین دانشور با توجه خاص به سبک عامیانه و فولکلوریک بسیاری از ضرب المثل ها، اصطلاحات عامیانه، آداب و رسوم مردم ایران را در خدمت اندیشه های اجتماعی درآورده است. در این مقاله، با مطالعات کتابخانه‌ای و روش توصیفی ـ تحلیلی، عناصر مختلف سبک عامیانه رمان های "سووشون، جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان" بر اساس طبقه‌بندی "سی. اس. برن" ارائه شده. نتایج بیانگر آن است که او، آشنایی عمیقی با فرهنگ‌عامه دارد و از هر سه مقوله مطرح در نظریه "سی. اس. برن" یعنی؛ باورها، عرف و عادات، فرهنگ و آداب و رسوم و اساطیر، ضرب المثل ها، داستان‌ها و قصص و پندارهای عامیانه بهره برده است و با نگرشی خاص سبک عامیانه را برای بیان دغدغه‌های فکری و مسائل اجتماعی با فضاسازی عناصر داستان به کار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی تطبیقی آراء ناصرخسرو و برادران شلگل در باب مفهوم «خرد» و «خردورزی» بر مبنای فلسفۀ فلوطین
احسان کوشا علی اصغر حلبیشماره 2 , دوره 12 , تابستان 1400در این پژوهش آراء نمایندگانی از دو مکتب فکری مهم در جهان شرق و غرب یعنی مذهب اسماعیلی و رمانتیسم، در باب خرد مورد مطالعۀ تطبیقی قرار گرفته است. ناصرخسرو (394-481 ه. ق) به عنوان نمایندۀ مذهبِ اسماعیلی و برادران شلگل: فردریش (1772-1829م) و آگوست ویلهلم (1767-1845م) به عنو چکیده کاملدر این پژوهش آراء نمایندگانی از دو مکتب فکری مهم در جهان شرق و غرب یعنی مذهب اسماعیلی و رمانتیسم، در باب خرد مورد مطالعۀ تطبیقی قرار گرفته است. ناصرخسرو (394-481 ه. ق) به عنوان نمایندۀ مذهبِ اسماعیلی و برادران شلگل: فردریش (1772-1829م) و آگوست ویلهلم (1767-1845م) به عنوان نمایندگان مکتب رمانتیسم انتخاب شده اند. از نظر این متفکران، خرد- به کاربرندۀ آن- و موضوع نمی توانند از هم جدا باشند و اندیشنده با رشد یافتنِ خرد، خودش هم رشد یافته و از مرزهای محدودش برمی گذرد. در تاریخ تفکر، ریشۀ چنین دیدگاهی را باید در فلسفۀ نوافلاطونی و به ویژه شخص فلوطین جست. این پژوهش به دنبال آن بوده که نقاط اشتراک و افتراق ایده های ناصرخسرو و برادران شلگل را دربارۀ خرد با نگاهی با تفکرات فلوطین، در زمینه های زیر مشخص کند: جهان بینی، ماهیت خرد، ارتباط خرد با اخلاق، زیباشناسی و دین. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی- تطبیقی و از طریق مطالعۀ کتابخانه ای، فیش برداری و تحلیل یادداشت ها انجام شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ویژگی‌های سبکی روضة‌الصفا (بر اساس رویکرد سبک‌شناسی ساختگرا)
محمد رضایی شمسی پارسا هدی پارساشماره 1 , دوره 14 , بهار 1402روضه الصفا فی سیره الانبیاء والملوک والخلفا از میرخواند کتابی هفت جلدی در تاریخ عمومی است که در اواخر دوره تیموری (قرن نهم هـ) نگارش یافته است. این اثر به‌نوعی جزء آثار مهم تاریخی پس از این دوران است که تا مدت‌ها هم در ایران و هم در خارج از ایران از اعتبار خاصی برخورد چکیده کاملروضه الصفا فی سیره الانبیاء والملوک والخلفا از میرخواند کتابی هفت جلدی در تاریخ عمومی است که در اواخر دوره تیموری (قرن نهم هـ) نگارش یافته است. این اثر به‌نوعی جزء آثار مهم تاریخی پس از این دوران است که تا مدت‌ها هم در ایران و هم در خارج از ایران از اعتبار خاصی برخوردار بوده است. با وجود شهرت این اثر هنوز مطالعه سبکی دقیقی از آن صورت نگرفته است. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که مختصات روضه الصفا بر اساس رویکرد سبک شناسانه ساختارگرا دارای چه برجستگی هایی است؟ و میزان تأثیر این اثر از سبک دوره چگونه است؟ در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و بر اساس رویکرد سبک شناسانه ساختارگرا مختصات زبانی و ادبی کتاب روضه الصفا بررسی شد. نتایج نشان می دهد به دلیل اقتباس اثر از منابع متعدد قبل از دوره تیموری و هم چنین دوره تیموری، مختصات سبکی دوره های مختلف در آن نمود یافته است. آوردن مر پیش از مفعول، آوردن ضمیر ذی روح در مورد غیر ذی روح و کاربرد یاء استمرار، برخی از اختصاصات کهن این اثر است. علاوه بر آن کاربرد فراوان ترکیبات عربی، لغات و کلمات ترکی و مغولی، افعال وصفی، ترکیبات وصفی و اضافی، کاربرد برخی لغات مانند صوب، استفسار و...، آوردن مدح، وصف، اقتباس از آیات و درج اشعار، برخی از خصایص دوره تیموری در این اثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - الگوهای غیرمعیار در نوشتار پایگاه‌های اینترنتیِ پربیننده از منظر اصول ویرایش زبانی (فعل، اسم و حرف)
وحید خلیلی اردلی محمد حکیم آذر اصغر رضاپوریانشماره 32 , دوره 9 , تابستان 1397در پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های غیر احتمالیِ مبتنی بر هدف، 7 هزار و 810 جمله از پنجاه وب‌سایت پربیننده در کشور با هدف شناخت الگوهای غیرمعیار در زبان فضای مجازی براساس اصول ویرایش زبانی (فعل، اسم و حرف) ارزیابی و بسامد خطاهای رایج به این ترتیب، مشخص شد: خطاهای مربوط چکیده کاملدر پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های غیر احتمالیِ مبتنی بر هدف، 7 هزار و 810 جمله از پنجاه وب‌سایت پربیننده در کشور با هدف شناخت الگوهای غیرمعیار در زبان فضای مجازی براساس اصول ویرایش زبانی (فعل، اسم و حرف) ارزیابی و بسامد خطاهای رایج به این ترتیب، مشخص شد: خطاهای مربوط به شاخص‌های نگارشیِ فعل (45 درصد)، حرف (31 درصد) و اسم (24 درصد). درنهایت، پیشنهادها و راهکارهایی مبتنی بر نتایج تحقیق برای جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر و کمک به پاسبانی از خط و زبان فارسی در فضای مجازی ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - موسیقی کناری در شعر کودک
پیمانه اسماعیلی اصغر رضاپوریانشماره 37 , دوره 10 , پاییز 1398در شعر کودک، کم‌تر شعری را سراغ داریم که در آن از موسیقی کناری یا اَشکالِ مختلف قافیه، نهایت استفاده نشده‌باشد. شاعران شعر کودک به‌دلیل تأثیر غیرقابل انکار عناصر موسیقایی بیرونی، کناری و درونی، همواره کوشیده‌اند این عناصر موسیقایی را به بهترین شکل، به‌کار ببرند. محمود چکیده کاملدر شعر کودک، کم‌تر شعری را سراغ داریم که در آن از موسیقی کناری یا اَشکالِ مختلف قافیه، نهایت استفاده نشده‌باشد. شاعران شعر کودک به‌دلیل تأثیر غیرقابل انکار عناصر موسیقایی بیرونی، کناری و درونی، همواره کوشیده‌اند این عناصر موسیقایی را به بهترین شکل، به‌کار ببرند. محمود کیانوش یکی از شعرای تأثیرگذار و صاحب‌نظر در عرصه شعر کودک است. این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر نظریات صورتگرایی نوشته‌شده، ضمن واکاویِ دو مورد خاص با نام‌های قافیه فقیر و غنی از موسیقی کناری در شعر این شاعر، به این نتیجه رسیده که در نخست، محمود کیانوش آگاهانه و مبتنی بر آرای خود پیرامون موسیقی کناری شعر کودک، از قافیه‌های غنیِ موسیقایی در اشعار خود بهره برده، سپس این قافیه‌ها به شکلی کاملاٌ هنرمندانه و خلّاق و با بسامدهایی معنادار و به دور از هرگونه تصنّع یا تکلّف در اشعار کودکانه او قابل تشخیص است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تکرار در شعر ناصر بخارایی
حسین اتحادیشماره 1 , دوره 12 , بهار 1400تکرار در سطح حروف و واژه ها که یکی از روش های افزایش موسیقی کلام است، از دو منظرمی تواند مورد توجه قرارگیرد. از لحاظ ارزش های موسیقایی و از منظر ارزش های بلاغی. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی انواع تکرار، از این دو منظر در شعر ناصر بخارایی بررسی شده است. یافته های این تحقی چکیده کاملتکرار در سطح حروف و واژه ها که یکی از روش های افزایش موسیقی کلام است، از دو منظرمی تواند مورد توجه قرارگیرد. از لحاظ ارزش های موسیقایی و از منظر ارزش های بلاغی. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی انواع تکرار، از این دو منظر در شعر ناصر بخارایی بررسی شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که سخنور بخارایی از همه شگردهای تکرار در سطح گسترده ای در کلامش بهره برده است. تکرارهای پی درپی حروف، واژه ها، عبارات وحتی مصراع ها، به شیوه های مختلف شعر ناصر را سرشار از خوشه های موسیقایی اصوات مختلف کرده است. از لحاظ بلاغی نیز این تکرارها دارای ارزش های فراوانی است، به گونه ای که شواهد متعددی می توان در شعر وی سراغ گرفت، که تکرارحرف یا واژه متناسب با مضمون شعر درخدمت انتقال معنا و مفهوم شعر و گاه القای احساس مورد نظر شاعر بوده است. افزون بر این برخی تکرارها از جمله تکرار واژه به صورت جناس قلب و هم‌چنین تکرار واژه های هم‌خانواده را به دلیل بسامد زیاد، می توان از ویژگی‌های سبکی شعر وی به شمار آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تحلیل ریخت شناختى "قصه شهر سنگستان"
عبدالله حسن ‏زاده میرعلى رضا قنبرى عبدالملکىشماره 13 , دوره 4 , پاییز 1392"قصه شهر سنگستان" از مجموعه "از این اوستا"، چهارمین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث است. در این مقاله، این شعر-قصّه با هدف ارزیابى کارآیى و قابلیت الگوى ولادیمیر پراپ در تحلیل ریخت شناسانه آن بررسى شده است. در آغاز این مقاله، به موضوع روایت گرى در شعر نو فارسى پرداخته شده اس چکیده کامل"قصه شهر سنگستان" از مجموعه "از این اوستا"، چهارمین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث است. در این مقاله، این شعر-قصّه با هدف ارزیابى کارآیى و قابلیت الگوى ولادیمیر پراپ در تحلیل ریخت شناسانه آن بررسى شده است. در آغاز این مقاله، به موضوع روایت گرى در شعر نو فارسى پرداخته شده است؛ البته با نگاهى به اشعار روایى اخوان ثالث که بزرگ ترین شاعر قصه پرداز در شعر نو فارسى است. در ادامه، به جنبه اسطوره اى "قصه شهر سنگستان" اشاره مى شود که این شعر را به روایت اسطوره اى تبدیل مى سازد. بعد از آن، اشاره اى کوتاه به عناصر داستان در این قصه شده است که شامل "زوایه دید" و عناصر "گفت وگو" و "زمان و مکان" است. در بحث اصلى مقاله به تحلیل خویشکارى ها، شخصیت ها و حرکت ها در این قصه پرداخته شده است. با توجه به این نکته که هر قصه نباید تمام سى ویک خویشکارى در نظریه پراپ را دارا باشد؛ سیزده خویشکارى در این قصه یک حرکتى وجود دارد و سه شخصیت انجام دهنده این خویشکارى ها هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی کهن‌الگوی سایه در شعر «دیدار در شب» فروغ فرخزاد چهره‌ی شگفت
مهران عالی وند کاظم دزفولیانشماره 4 , دوره 12 , زمستان 1400سایه از کهن‌الگوهای یونگ است. کهن‌الگو مفهومی دیرینه و جاودانه دارد و زبان مشترک همه انسان‌ها به شمار می‌آید. جایگاه کهن‌الگو در ناخودآگاه جمعی است. سایه بخش گنه‌کار و پرورش نیافته وجود ماست که با عیب و کاستی سروکار دارد. درعین‌حال منشأ آفرینش و شکوفایی است. کهن‌الگوها چکیده کاملسایه از کهن‌الگوهای یونگ است. کهن‌الگو مفهومی دیرینه و جاودانه دارد و زبان مشترک همه انسان‌ها به شمار می‌آید. جایگاه کهن‌الگو در ناخودآگاه جمعی است. سایه بخش گنه‌کار و پرورش نیافته وجود ماست که با عیب و کاستی سروکار دارد. درعین‌حال منشأ آفرینش و شکوفایی است. کهن‌الگوها به‌ویژه سایه معمولاً در خواب یا آثار خلاق ادبی خود را نشان می‌دهند. در بخش‌هایی از شعر فروغ ردپایی از سایه دیده می‌شود. چهره شگفت ویژگی‌های سایه را داراست. فروغ در شب به دیدار این چهره مطرود و فنا شده‌ای که سیمای مشخصی ندارد رفته و با او گفت‌وگو کرده است؛ و سایه مجالی برای گفتن حقایقی که همیشه پنهان بوده پیدا کرده است. هدف از این پژوهش نشان دادن چهره شگفت در شعر فروغ است. پس از ارائه مقدمه و مبانی نظری به شیوه تحلیلی و مطابق با دیدگاه یونگ به معرفی سایه در این شعر پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - نقد جُنگ شرف
وحید برزگرشماره 4 , دوره 12 , زمستان 1400جنگ شرف مجموعه‌ای است که دربردارنده اشعار شاعران قرن پنجم تا اواخر قرن دهم است. نگارنده آن عبدالرحمان بن شرف است. این مجموعه را می‌توان به چند بخش تقسیم کرد، نخست غزلیاتی که سروده شاعران قرن نهم و دهم هستند. بخش دیگر این مجموعه شامل غزلیات جامی است که به واسطه توجه کاتب چکیده کاملجنگ شرف مجموعه‌ای است که دربردارنده اشعار شاعران قرن پنجم تا اواخر قرن دهم است. نگارنده آن عبدالرحمان بن شرف است. این مجموعه را می‌توان به چند بخش تقسیم کرد، نخست غزلیاتی که سروده شاعران قرن نهم و دهم هستند. بخش دیگر این مجموعه شامل غزلیات جامی است که به واسطه توجه کاتب به جامی به شکلی ویژه در نسخه قرار گرفته‌اند و قسمت پایانی دربردارنده منظومه یوسف و زلیخای جامی است که البته کامل نیست. نشانه‌های سبک هندی، مکتب وقوع و طرز واسوخت را در این مجموعه می‌توان یافت. اهمیت این جنگ در نوع انتخاب‌های کاتب است که سلیقه شعری مردم قرن دهم را در دل خود دارد، وجود شعرایی که از آن‌ها اطلاعی نداریم، نمونه شعرهای خاص، از جمله یک شعر با ردیف هندی و نمونه‌هایی از این دست به اهمیت موضوع افزوده است. در این تحقیق می‌کوشیم تا این جنگ را از نظر سبک‌شناسی و نقد ادبی مورد بررسی قرار داده و نگاه کاتب را در انتخاب اشعار مورد بررسی قرار دهیم. پرونده مقاله
